Kuratorium Oświaty w Warszawie

Lektury dostępne zostały opracowane z myślą o uczniach mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu.

Nowe tytuły w serii Lektury dostępne 

Na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej udostępniliśmy 30 nowych Lektur dostępnych. Są wśród nich: 

• Hans Christian Andersen, „Calineczka”,
• Hans Christian Andersen, „Syrena”,
• Krzysztof Kamil Baczyński, „Elegia o … [chłopcu polskim]”,
• Krzysztof Kamil Baczyński, „Z głową na karabinie”,
• Władysław Bełza, „Katechizm polskiego dziecka”,
• Władysław Bełza, „W podziemiach Wawelu”,
• Frances Hodgson Burnett, „Tajemniczy ogród”,
• Aleksander Fredro, „Zemsta”,
• Franciszek Karpiński, „Pieśń o narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi...)”,
• Jan Kochanowski, „Do fraszek (Fraszki moje, coście mi dotąd zachowały...)”,
• Jan Kochanowski, „Do paniej (Pani jako nadobna, tak też i uczciwa!)”,
• Jan Kochanowski, „Do przyjaciela (Jednego chcieć i nie chcieć to społeczność prawa...)”,
• Jan Kochanowski, „Na swoje księgi”,
• Jan Kochanowski, „Tren VIII”,
• Jan Kochanowski, „Tren XIX albo Sen”,
• Jan Kochanowski, „O fraszkach (Najdziesz tu fraszkę dobrą, najdziesz złą i śrzednią...)”,
• Jan Kochanowski, „O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko, cokolwiek myślemy...)”,
• Bolesław Leśmian, „Dusiołek”,
• Bolesław Leśmian, „Dziewczyna”,
• Bolesław Leśmian, „Urszula Kochanowska”,
• Jerzy Liebert, „Pan Bóg i bąki”,
• Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”,
• Adam Mickiewicz, „Romantyczność”,
• Adam Mickiewicz, „Świteź”,
• Cyprian Kamil Norwid, „Bema pamięci żałobny rapsod”,
• Cyprian Kamil Norwid, „Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie”,
• Cyprian Kamil Norwid, „Moja piosnka”,
• Juliusz Słowacki, „Testament mój”,
• Mark Twain, „Przygody Tomka Sawyera”,
• „Wybrane legendy polskie: Legenda o Lechu, Czechu i Rusie, Legenda o Piaście, Legenda o Popielu, Legenda o Kraku i smoku wawelskim”.

Czym są Lektury dostępne?

Lektury dostępne to seria multimedialnych lektur szkolnych. Jest to nowoczesna pomoc skierowana do uczniów, którzy mają trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się, w tym niesłyszących, słabosłyszących, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i afazją. Seria umożliwia edukację językową i polonistyczną oraz pozwala na usystematyzowanie wiedzy dzięki materiałom ćwiczeniowym. Służą one utrwalaniu wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych.

Cykl został opracowany na zlecenie Ministra Edukacji i Nauki przez zespół doświadczonych ekspertów współpracujących z Pracownią Lingwistyki Migowej Uniwersytetu Warszawskiego. W przygotowaniu tłumaczeń na polski język migowy (PJM) uczestniczyli głusi użytkownicy tego języka będący wykładowcami Uniwersytetu Warszawskiego. 

Seria to pierwsze w Polsce multimedialne lektury szkolne łączące różne sposoby rozumienia tekstu:

• tekst czytany, 
• tekst migany w polskim języku migowym (PJM), 
• tekst łatwy do czytania (ETR), 
• tekst wspomagany komunikacją wykorzystującą symbole (tablice komunikacyjne wykorzystujące piktogramy PCS),  
• historia obrazkowa z tekstem – komiks.

Lektury dostępne umożliwiają samodzielny dostęp do literatury pięknej, dziecięcej i młodzieżowej zarówno uczniom pełnosprawnym (załączony oryginały tekst lektury), jak również z różnymi rodzajami niepełnosprawności (adaptacje).

Łatwiejszy i innowacyjny dostęp do tekstów literackich

Uczniowie z niepełnosprawnościami, którzy mają trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu, w tym uczniowie niesłyszący, słabosłyszący, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i afazją, często mają utrudniony dostęp do tekstów literackich. Barierę w pracy z tekstami lektur może stanowić w szczególności język utworów zawierający archaizmy i słownictwo rzadko obecne w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Problemem bywa też sam charakter utworów. Pełny odbiór literatury pięknej (zwłaszcza dzieł poetyckich) wymaga od czytelnika znajomości konwencji tekstu literackiego i odpowiednio rozwiniętych kompetencji poznawczych. Trudności w komunikowaniu się powodują, że wielu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest pozbawionych możliwości obcowania z kanonem literatury polskiej, a tym samym z dużym fragmentem kultury narodowej.

Lektury dostępne mają za zadanie przeciwdziałać temu wykluczeniu. Wzbogacenie ich o filmy z tłumaczeniami na polski język migowy PJM to znacząca pomoc w pełnym i dokładnym zrozumieniu treści. Oprócz realizacji zadań szkolnych uczeń rozwija biegłość w zakresie języka polskiego oraz języka migowego.

Teksty literackie wybrane z listy lektur podstawy programowej zostały wzbogacone materiałami ćwiczeniowymi i opracowane tak, aby udostępnić ich treść uczniom ze specjalnymi potrzebami komunikacyjnymi. Do każdego utworu powstał pakiet materiałów ćwiczeniowych, który składa się z: 

• aplikacji multimedialnej z tłumaczeniem na polski język migowy (PJM), 
• tekstu łatwego do czytania (ETR), 
• opracowania graficznego w formie komiksu, 
• kart pracy, 
• tablic komunikacyjnych wykorzystujących piktogramy Picture Communication Symbols (PCS), 
• kart pracy zawierających piktogramy PCS. 

Tak zróżnicowany zestaw materiałów pozwala na wybór tych, które najlepiej odpowiadają potrzebom konkretnego ucznia, a tym samym umożliwiają zindywidualizowanie procesu nauczania. Wszystkie materiały zostały przygotowane z uwzględnieniem wytycznych edytorskich i językowych, jak i wytycznych do uniwersalnego projektowania graficznego podręczników powstałych we współpracy ministra do spraw oświaty i wychowania z wydawcami podręczników oraz ze specjalistami zajmującymi się dostosowaniem podręczników do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych.