Kuratorium Oświaty w Warszawie

Szanowni Państwo – rodzice dzieci w wieku przedszkolnym

Kiedy dziecko przekracza po raz pierwszy progi szkoły, mamy obawy, ale i nadzieję, że będzie to dla niego czas radosnej nauki i przyjaznego dojrzewania. Ważne jest również żeby szkoła zapewniła dziecku bezpieczeństwo, otoczyła go troską, stworzyła przyjazną i życzliwą atmosferę.

Wprowadzanie obniżonego wieku rozpoczynania spełniania obowiązku szkolnego związane z wprowadzoną reformą oświatową w Polsce
jest rozłożone na 3 lata, tj. rok szkolny 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012. W tym czasie Rodzice dzieci urodzonych w roku 2003, 2004 i 2005 będą mieli prawo wyboru, czy posłać swoje dziecko do szkoły w wieku sześciu, czy siedmiu lat. Warunkiem przyjęcia dziecka sześcioletniego do klasy pierwszej szkoły podstawowej jest posiadanie przez szkołę odpowiednich warunków organizacyjnych, a także wcześniejsze objęcie dziecka edukacją przedszkolną w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole. Wspomniany wymóg dotyczący wychowania przedszkolnego nie jest konieczny w przypadku, gdy dziecko posiada pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o możliwości rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego (zgodnie z art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw – Dz. U. z 2009 r. Nr 56, poz. 458).

W jaki sposób podjąć właściwą decyzję?
Z pewnością w podjęciu tej trudnej decyzji pomocną dla Rodziców może być przeprowadzana przez nauczyciela wychowania przedszkolnego diagnoza gotowości szkolnej. (W bieżącym roku szkolnym wszystkie pięciolatki mają prawo do edukacji przedszkolnej, a od roku 2010/2011 będą obligatoryjnie realizowały roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne.) Celem takiej diagnozy, przeprowadzanej w roku szkolnym poprzedzającym termin możliwego rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole, jest rozpoznanie wiadomości i umiejętności, które już dziecko posiada oraz rozpoznanie tych obszarów w rozwoju dziecka, które wymagają dalszej pracy i wsparcia. Nauczyciele wychowania przedszkolnego mają obowiązek przeprowadzenia opisowej diagnozy gotowości szkolnej dziecka, która powinna pomóc w ocenie jego rozwoju intelektualnego, fizycznego i społecznego, a na jej podstawie zaprojektować pracę z dzieckiem tak, by jak najlepiej przygotować je do nauki w szkole – powinny zostać podjęte stosowne działania wspomagające dziecko w osiągnięciu tej gotowości.

Diagnoza z pewnością pomoże Rodzicom poznać stan gotowości dziecka do nauki w szkole, ale równie pomocną w podjęciu tej decyzji może okazać się wiedza o zmianach w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Od bieżącego roku szkolnego nowa podstawa programowa obowiązuje w klasach pierwszych szkoły podstawowej i gimnazjum oraz w wychowaniu przedszkolnym.

Jakie są istotne zmiany w podstawie programowej wychowania przedszkolnego oraz w podstawie programowej dla klasy I szkoły podstawowej?

Nowa podstawa programowa zapisana jest w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). Określa ona w sposób ścisły i konkretny cele i treści edukacji przedszkolnej oraz warunki i sposoby ich realizacji. Edukacja przedszkolna ma przede wszystkim dobrze przygotować dziecko do podjęcia nauki szkolnej (jednak bez stosowania szkolnych metod pracy). Dzieci kończące edukację przedszkolną mają być przygotowane do podjęcia nauki czytania w połączeniu z nauką pisania. Sama nauka czytania i pisania jako umiejętności łącznych odbywa się zasadniczo w edukacji wczesnoszkolnej. Należy nadmienić, że na poziomie wychowania przedszkolnego można oczywiście uczyć dzieci czytać, ale nie może odbywać się to kosztem ćwiczeń, mających znaczenie dla wykształcenia się pełni dojrzałości szkolnej. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zawiera dużo treści wychowawczych. Należy wykształcać u dzieci umiejętność odróżniania dobra od zła, kształtować umiejętności społeczne i prawidłowe mechanizmy zachowania.

W związku z obserwowaną tendencją do mnożenia i wydłużania zajęć dydaktycznych w przedszkolach, w podstawie programowej określono proporcje zagospodarowania czasu przebywania dziecka w przedszkolu (w rozliczeniu tygodniowym). Wyróżniono szczególnie wymiar czasu przeznaczonego na swobodną zabawę, zajęcia w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itd. oraz zajęcia dydaktyczne.

Zadaniem nauczycieli wychowania przedszkolnego jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji. Na początku roku poprzedzającego naukę dziecka w klasie I nauczyciel przeprowadza analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole w celu opracowania indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka.

Edukacja wczesnoszkolna jest rozszerzeniem i kontynuacją edukacji przedszkolnej. Treści kształcenia w klasie I stanowią z kolei bazę dla edukacji w klasie II i III. Podstawa programowa jest tak opracowana, aby było wiadomo, jakimi wiadomościami i umiejętnościami dysponuje uczeń, który kończy klasę I, a potem następne.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej mają obowiązek systematycznego analizowania postępów swoich uczniów oraz planowania ewentualnych zajęć wyrównawczych. Prowadzenie takich zajęć jest dla szkoły obligatoryjne.

* Zmiany w podstawie programowej opracowano na podstawie publikacji Podstawa programowa z komentarzami. Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna, przygotowanej przez MEN i opatrzonej komentarzami prof. dr hab. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej.

Więcej informacji można znaleźć na stronach:
www.men.gov.pl
www.edukacja.warszawa.pl
www.edunews.pl